Goed met elkaar kunnen samenwerken is een heel belangrijke competentie. We staan namelijk voor complexe vraagstukken, zoals de gevolgen van klimaatverandering, veilig internetten, toekomstige werkgelegenheidsvraagstukken als gevolg van Artificial Intelligence en hoe het verder moet en kan met onze maatschappij als gevolg van covid. Technologische ontwikkelingen gaan razendsnel, maar leveren ook ethische en politieke vragen op: wat is mogelijk en hoever willen we gaan?
Multidisciplinair samenwerken bij complexe problemen
Omdat complexe vraagstukken met zoveel verschillende vakgebieden en met heel veel verschillende invalshoeken te maken hebben, is het noodzakelijk om samen te werken met mensen die heel verschillende expertise hebben. Daarbij gaat het niet alleen over kennis, maar ook over verschillende kunde, vaardigheden en visie, kortom multidisciplinair samenwerken. Werken in een multidisciplinair team is een kunst. Alleen al elkaar begrijpen, vertrouwen hebben in elkaar, goede afspraken kunnen maken over het beoogde resultaat en het proces om daar te komen, met elkaar tot een gedragen visie komen, is niet makkelijk. En gaandeweg met elkaar ieder probleem op weg naar het resultaat bespreken en oplossen is een hele klus.
Bedrijfstrainingen en coaching in leren samenwerken
Bedrijven en organisaties hebben er dus baat bij dat hun managers en medewerkers goed kunnen samenwerken. Er wordt veel getraind en gecoacht in leren samenwerken: efficiënt vergaderen, Design Thinking, zelfsturende teams, projectmatig werken, etcetera.
Leren samenwerken onderbelicht op school
Jong geleerd is oud gedaan. Je zou dus verwachten dat er ook al op scholen veel aandacht wordt geschonken aan het leren samenwerken. Maar dat blijkt vaak helemaal niet het geval. Leerlingen krijgen wel veel samenwerkingsopdrachten, maar worden meestal niet gecoacht of begeleid in hoe zij optimaal kunnen samenwerken aan het uitvoeren van die opdrachten. Gevolg is dat de leerling die zich het meest verantwoordelijk voelt de opdracht grotendeels uitvoert, de anderen weinig tot niets doen, er wrevel ontstaat door de ongelijke werkverdeling en stress omdat de deadline voor de opdracht in gevaar komt. Ook zijn leerlingen zich vaak niet of nauwelijks bewust van elkaars kwaliteiten, laat staan dat ze met elkaar praten over hun visie op het onderwerp.
Mooi voorbeeld van samenwerken ontwikkelen
Gelukkig zien wij steeds meer mooie voorbeelden van leeromgevingen waarin jongeren op een inspirerende manier leren samenwerken en worden voorbereid op hun toekomst. Een mooi voorbeeld daarvan is Learnlife.
In de Learnlife community werken ouders, experts en bedrijven met “learning guides” (docenten) samen. Ze zetten hun ervaring en expertise in om jongeren te ontwikkelen en werken met hen samen aan real life projecten. Hierdoor ontwikkelen jongeren allerlei competenties.
Spelenderwijs samenwerken in het Kernwaardenspel
Wij hebben een Kernwaardenspel gemaakt om jongeren inzicht te geven in wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik? Het is een spel waarin spelers aan de hand van kernwaarden met elkaar in gesprek gaan over wat zij belangrijk vinden in het leven. Er zitten ook spelvarianten in om samen te werken aan het oplossen van fictieve en maatschappelijke problemen. Het spel bereid jongeren daarmee op speelse wijze voor op een toekomst waarin zij met allerlei anderen zullen gaan samenwerken. Het spel kan op school, met vrienden, of met het gezin worden gespeeld.